چهار مولفه عزت نفس چیست؟
چهار مولفه عزت نفس چیست؟
در این مقاله به بررسی چهار مولفه عزت نفس می پردازیم تا در ابتدا بتوانیم تشخیص دهیم آیا عزت نفس بالایی داریم یا پایین و در ادامه متوجه شویم عزت نفس ما بر کدام پایه استوار است با آگاهی از نوع عزت نفس خود در نهایت یاد بگیریم چگونه می توانیم عزت نفس مطلوب و معتبری داشته باشیم. همانگونه که در مقالات قبلی بیان شد عزت نفس دو مولفه به نام احساس ارزشمندی و بروز توانمندی دارد برای مطالعه کلیک کنید.
- احساس ارزشمندی .
- بروز توانمندی .
برای درک بهتر دو مولفه عزت نفس با یک مثال به شرح این دو مولفه و ابعاد آن می پردازیم. یک میز را ذهن خود مجسم کنید می دانیم برای اینکه این میز قابل استفاده باشد و لق نزند لازم است 4 پایه داشته باشد بعلاوه لازم است اندازه این 4 پایه یکسان باشد در غیر اینصورت میز مورد نظر کاربردی نخواد بود. اگر عزت نفس را مشابه میزی با چهار پایه به ترتیب زیر در نظر بگیریم :
- پذیرش خود
- داشتن شایستگی اخلاقی
- دستاوردها
- قدرت تاثیرگذاری
پایه های پذیرش خود و داشتن شایستگی از جنس احساس ارزشمندی درونی می باشد و دو پایه دستاوردها و قدرت تاثیرگذاری از جنس بروز توانمندی می باشد. جهت یادگیری مفصل دو مولفه احساس ارزشمندی و بروز توانمندی می توانید از پکیج آموزشی افزایش عزت نفس و خودباوری استفاده کنید و گام به گام و با ایجاد این دو مولفه در خود، عزت نفس تان را افزایش دهید.
پذیرش خود در عزت نفس
در اینجا به توضیحاتی پیرامون پذیرش خود می پردازیم تا بدانیم آیا این ویژگی در ما وجود دارد یا لازم است آن را به وجود آوریم؟ پذیرش خود از رفتارهایی که والدین در دوران کودکی نسبت به ما داشته اند ناشی می شود . زمانی که ما شناختی از این جهان و از خودمان نداشتیم اگر والدین بخصوص، مادر با ما رفتارهایی آمیخته با محبت و همدلی داشته اند ما نیز در بزرگسالی با خود رفتاری آمیخته با محبت و درک بیشتر خود خواهیم داشت در واقع رفتارهای صحیح والدین در درون ما والدی مهربان به وجود آورده است که سالها از ما در مقابل شرایط متفاوت زندگی حمایت می کند .
متاسفانه گاهی برعکس آن اتفاق می افتد و والدین دمدمی مزاج، عصبی و نامهربان در ما ذهنیت والد سرزنشگر را به یادگار می گذارند که اگر به آگاهی نرسیم گاهی تا آخر عمر این ذهنیت، کودک درون ما را نکوهش می کند و کتک می زند. در هر صورت ما در بزرگسالی لازم است درونیات خود را بررسی کنیم و اگر والد مهربانی نداریم خودمان دست به کار شویم و والدی حمایتگر برای کودک درون خود باشیم .
برای اینکار لازم است خودمان را بپذیریم و در نظر داشته باشیم مانند هر انسان دیگری نقاط ضعف و قوتی داریم پس نقاط ضعف خود را پررنگ نبینیم و نقاط قوت خود را نادیده نگیریم. پذیرش خود به این معنی است که یاد بگیریم خودمان را قضاوت نکنیم در واقع مشاهده گر ضعف های خود باشیم ولی انها را دلیلی بر بد بودن خود ندانیم این مورد در رابطه با نقاط قوت نیز صدق می کند اینکه نقاط قوت ما دلیلی بر خوب بودن ما نیست و تنها امتیازاتی هستند که برای زندگی در این دنیا به ما عطا شده است .
پس ما نه قوت ها ی خود هستیم و نه ضعف ها بلکه انسان ارزشمندی هستیم که مانند هر انسان دیگری مجموعه ای از این ضعفها و قوت هاست. پذیرش خود، اولین گام برای شروع تغییرات مثبت در ماست بطور مثال اگر نپذیریم که اضافه وزن داریم هیچگاه تصمیم به انجام ورزش و رژیم غذایی نخواهیم داشت.
شایستگی اخلاقی در عزت نفس
می رسیم به توضیحاتی پیرامون پایه دوم میز عزت نفس به نام داشتن شایستگی اخلاقی : مولفه دوم احساس ارزشمندی مربوط به داشتن شایستگی اخلاقی می باشد به این معنی که اگر ما پایه اول میز یا پذیرش خود را داشته باشیم و پایه دوم میز یا شایستگی اخلاقی را نیز داشته باشیم در این صورت در درون خود احساس ارزشمندی داریم.
شایستگی اخلاقی به این معنی است که ما طوری در زندگی رفتار کنیم که به خودمان و دیگران آسیبی نزنیم افرادی که رفتاری انتقادگرانه، پرخاشگر، رک و بی ملاحظه در صحبت کردن، مقایسه گر و حسود، خودخواه و… دارند باعث آزار دیگران می شوند و امنیت روانی خودشان و دیگران را به خطر می اندازند بنابراین سعی کنیم مرز تعادل رفتاری را در زندگی رعایت کنیم به این معنی که از حق و حقوق خود بصورت بالغانه و بدون بروز احساساتی مانند خشم که آسیب رسان هستند دفاع کنیم از طرفی حق و حقوق دیگران را نیز زیر پا نگذاریم .
ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که گاهی در زندگی لازم است تصمیماتی بگیریم که در نهایت به طرف مقابل آسیب وارد می شود بطور مثال بیرون آمدن از یک رابطه با وجود اینکه می دانیم طرف مقابل بشدت به ما وابسته است با توجه به اینکه می دانید ادامه دادن این رابطه برای طرفین آسیب زا خواهد بود با توجه به این توضیحات، خارج شدن از چنین رابطه ای باعث سختی زیاد و ضربه زدن به شخص وابسته در این رابطه می شود برای داشتن شایستگی اخلاقی چه تصمیمی صحیح است: در نظر گرفتن خودم یا طرف مقابل؟
در چنین مواردی همیشه به یاد داشته باشید که بهترین تصمیمات را زمانی می گیریم که خودمان را در اولویت قرار دهیم درست است شرایط برای طرف مقابل سخت می شود ولی این سختی قسمتی از رشد آن شخص است و بعد از مدتی قدردان شما بابت این تصمیم بجا خواهد بود.
دستاوردها در عزت نفس
در این قسمت از مقاله می رسیم به پایه سوم میز عزت نفس یا دستاردها: داشتن دستاورد یا کسب مهارت در زندگی از مولفه های بروز توانمندی می باشد . هر یک از ما استعدادها و توانمندیهای بلقوه زیادی داریم که با آموزش دیدن و کسب مهارت کافی به راحتی می توانیم از آنها استفاده کنیم و عزت نفس خود را افزایش دهیم . اولین گام برای کسب مهارت، اقدام به یادگیری می باشد و در گام های بعدی اشتیاق و تمرین زیاد لازم است تا مهارت آموخته شده در ما نهادینه گردد.
قدرت تاثیر پذیری در عزت نفس
و اما آخرین پایه از میز عزت نفس به نام قدرت تاثیرگذاری:
در کل انسانها به دو دسته تقسیم می شوند
- انسانهای تاثیر پذیر
- انسانهای تاثیر گذار
اکثر افراد هر جامعه را افراد مقلد و تاثیر پذیر تشکیل می دهند و افراد تاثیرگذار به نسبت تعداد کمی را به خود اختصاص می دهند . دلیل این اختلاف تعداد در” تفاوت در نگرش به زندگی” می باشد به این دلیل که در هر جامعه ای اکثر افراد در پایین ترین سطح از نیازها که همان نیازهای اولیه می باشد گیر افتاده اند و تمام انرژی خود را صرف زنده ماندن می کنند طوریکه تمام تلاششان در جهت رفع نیازهای اولیه مانند تامین مسکن، خوراک و پوشاک و… می باشد بنابراین فرصتی برای دستیابی به طبقات بالاتر از هرم مزلو به نام خودشکوفایی ندارند.
نتیجه می گیریم افرادی که به خودشکوفایی می رسند افرادی تاثیر گذار هستند و افرادی که درگیر نیازهای اولیه خود هستند افرادی تاثیر پذیرند. خودشکوفایی زمانی اتفاق می افتد که فرد استعداد بلقوه خود را کشف کند و در راستای آن به مهارت کافی دست یابد تا جایی که بتواند به جهان و دیگر انسانها ارزش اضافه کند .
فردی که از گیرنده بودن عبور کرده است و مشغول دهندگی و اضافه کردن ارزشی در حد خود به جهان است به خودشکوفایی دست یافته است. برای داشتن عزت نفس معتبر و مطلوب لازم است 4 پایه عزت نفس در ما شکل گرفته و تقویت شود تا این میز، تعادل داشته باشد و بتوان از آن راحتتر استفاده کرد.
دیدگاهتان را بنویسید